Niet alles is hier mooi.. 12/04/2014

Dit is een verhaal dat de andere kant van Zuid-Afrika laat zien dan de kant die ik continu beschreven heb. Door de vorige week ben ik wel even met mijn neus op de feiten gedrukt dat het leven hier niet voor iedereen even gemakkelijk is. Omdat de scholen vakantie hadden, zouden de kinderen de hele dag bij Ingubo zijn in plaats van alleen de middag. Om half negen werden we naar stage gebracht om vervolgens nog even voor een gesloten hek te moeten wachten. We zagen Andiswa, een jonge vrouw die ook altijd bij Ingubo komt, aan komen lopen met een van de kindjes op haar rug, het was alleen niet haar eigen kindje dus we begrepen niet precies wat er aan de hand was. Zonder er verder eerst op door te gaan, begonnen we de dag zoals we het gepland hadden. Mama Phumla, de vrouw die de zorg voor de kinderen op zich neemt wanneer ze bij Ingubo zijn, kwam een beetje later. Toen ze er was, vertelde ze dat ze het meisje van drie jaar die ochtend op straat had gevonden, vandaar dat ze op de rug van Andiswa naar Ingubo werd gebracht. Haar zusje is normaal ook altijd bij Ingubo, maar vandaag was ze er niet. Mama Phumla belde haar zoon om het meisje te zoeken en toen hij haar eenmaal gevonden had, bracht hij haar ook naar Ingubo. Ook zij zwierf op straat. Één van de kindjes stonk naar urine en de kans was groot dat ze beide de hele nacht op straat hadden doorgebracht. Het horen van dit verhaal gaf me kippenvel, twee meisjes van 3 en 4 in hun eentje op straat midden in de nacht in een township, onvoorstelbaar. Het gezicht van een van de meisjes zat onder de plekken en ze zag er slecht uit. Toen mama Phumla de moeder is gaan zoeken voor het dokterspasje van één van de meisjes, kwam ze terug met het verhaal dat de moeder in de bar zat, waar ze eigenlijk altijd het grootste gedeelte van haar dag en nacht doorbrengt samen met haar eigen moeder. Haar jongste kindje van nog geen één jaar droeg ze bij haar. De moeder en haar drie kindjes, van drie verschillende vaders, zijn allemaal hiv positief. Toen mama Phumla met het meisje naar de dokter ging voor haar gezicht, werd duidelijk dat de moeder de gratis medicijnen tegen hiv nooit ophaalt. Hoe meer informatie we kregen, hoe erger het verhaal werd. Na de stagedag zijn Elske en ik naar de projectleider gegaan om te vragen wat we met deze situatie moesten. Hij heeft de politie gebeld en mama Phumla nam de kindjes mee naar huis, zodat ze die nacht in elk geval veilig zouden zijn. De volgende ochtend zijn we met de kindjes naar het politie bureau gegaan. Ik kon er niks van verstaan maar duidelijk was dat ze er werk van gingen maken. De politie vertrok om de moeder van de kindjes te zoeken en wij bleven wachten op het politie bureau, voor zover dat een politie bureau te noemen was. Het was een klein kamertje met een bankje en een balie waar nog net iemand langs kon lopen als wij daar zaten. Een tijd later kwam de politie terug, met de kindjes liepen we naar buiten om naar child welfare te gaan, ik in de veronderstelling dat ze de moeder niet konden vinden. Buiten stonden we te wachten om te vertrekken, ik vroeg mama Phumla of ze de moeder niet konden vinden, waarna zij me er op wees dat de moeder achter in de politie auto zat, met het kleintje in haar armen. Deze werd bij haar vandaan gehaald en kwam bij ons in de auto. We vertrokken in de auto achter de politie auto aan naar child welfare, daar aangekomen wist ik niet wat ik kon verwachten, of hoe de moeder zou reageren. Een triest gezicht toen de moeder uit de politie auto werd gehaald, een 20-jarig meisje op vertrapte slippers, een gescheurd jurkje en een oud vest. De geur die om haar heen hing was verschrikkelijk. Ze reageerde niet op haar kinderen die om ons heen drentelden. De politie liep met ons mee naar binnen bij child welfare om kort uit te leggen wat er aan de hand was. De toon en houding van de politie agente was heel neerbuigend richting de moeder, ik verstond niks maar aan haar uitdrukking was af te lezen dat er geen vriendelijke woorden uit haar mond stroomden. Ze pakte haar pet van haar hoofd en sloeg hiermee in het gezicht van de moeder, niet hard, maar verschrikkelijk om te zien. Hoe de moeder haar kinderen behandelt is niet oké, maar als politie moet je je professionaliteit behouden en het is heel vreemd om te zien dat dat in dit land blijkaar niet belangrijk is. De agente ging naast de moeder staan om met haar knie een paar keer tegen haar dijbeen te duwen, de blik in haar ogen sprak boekdelen en de moeder zei niets. Ik had me voorgenomen om, als het nog langer door zou gaan, de kamer te verlaten maar de politie vertrok alweer. Na een lang gesprek bij child welfare liepen we weer naar buiten. Ik vroeg de projectbegeleider om voor me te vertalen wat er allemaal gezegd was en hij vertelde dat de moeder vrij arrogant was. Ze keek niet naar haar kinderen om, want ze kwamen toch wel weer thuis. Bizar om zoiets te horen uit de mond van een moeder. Tegelijk ook heel triest omdat wel duidelijk was daar haar eigen leven ook geen pretje is geweest en nog steeds niet is. Child welfare kende haar van vroeger, zij heeft in dezelfde situatie gezeten, drinkende ouders en geen liefde of opvoeding thuis. Hoe moet je weten hoe je je kinderen moet opvoeden, als je zelf nooit een opvoeding hebt gehad. De kinderen zouden uit huis geplaatst worden, maar totdat dat geregeld was, kon child welfare geen andere opvang voor ze regelen. Er moesten nog wat dingen geregeld worden bij home affairs, dus vertrokken we met vijf volwassenen, de moeder, de projectbegeleider, mama Phumla, Elske en ik en drie kinderen in de auto (alles is mogelijk in Zuid-Afrika). Bij home affairs werd duidelijk wat er allemaal geregeld moest worden, hier zouden Elske en ik ons op gaan richten en de project begeleider zou dingen gaan regelen. Mama Phumla zou de twee oudste kindjes mee naar huis nemen, de jongste moest weer mee terug met de moeder, want deze kreeg nog borstvoeding. Een verschrikkelijk idee omdat de kans groot was dat de moeder gelijk weer aan de bar zou gaan zitten, alcohol zou drinken en vervolgens haar kindje borstvoeding zou geven wat betekend dat het kindje ook alcohol drinkt, zoals hij waarschijnlijk al vanaf zijn geboorte doet.
Na het weekend zouden de zaken verder geregeld worden en dat gebeurde ook. De vaders van de kindjes waren benaderd, de oma van de jongste wilde wel op hem passen, ook de oma van de middelste wilde wel op haar passen. De familie van de oudste wilde er niets van weten en ook de andere gezinnen wilden de zorg van het meisje niet op zich nemen, het was immers niet hun kind. De oudste moest daarom naar een weeshuis. Het idee dat een broertje en zijn twee zusjes uit elkaar gehaald worden is verschrikkelijk, zeker als je zag wat een lol de zusjes met elkaar konden hebben bij Ingubo. Het idee dat ze naar een weeshuis gaat is nog erger, de situatie is beter dan bij haar moeder, maar nu is ze ook ver weg van haar zusje en broertje. Bizar hoe die dingen hier zo gaan en nog erger is het feit dat zij lang niet de enige kinderen zijn in de township die in zo’n situatie zitten. Ik hoop het jongste meisje nog terug te zien bij Ingubo, aangezien zij nog wel in de township is, maar de kans is klein dat ze niet terug komt. Je moet er maar van uit gaan dat ze een beter thuis hebben nu en hopen dat zij een betere toekomst tegemoet komen dan hun eigen moeder en grootmoeder, dat ze de eerste zijn die de vicieuze cirkel waar hun familie al een aantal generaties in blijft hangen, doorbreken.